اطلاع از درگیری به یک بیماری جدید می تواند احساس متفاوتی را در هر یک از ما به وجود آورد. مهم ترین نکته در درگیری و مواجهه با هر نوع بیماری جدی در ابتدا حفظ خونسردی و آرامش و به دنبال آن مشورت با پزشکی دارای تخصص در زمینه آن بیماری است. بیماری گلومرولواسکلروز فوکال سگمنتال (FSGS) نوعی بیماری خودایمنی است. علت ایجاد این بیماری ممکن است ویروس و عفونت باشد که به نقص در عملکرد کلیه برای تصفیه خون می انجامد.
روش های درمانی بسیاری با توجه به نوع و میزان پیشرفت این بیماری وجود دارند که در ادامه بحث با آن ها و همچنین علل و علائم این بیماری آشنا خواهیم شد. خواندن این مطلب به خود و خانواده افراد مبتلا پیشنهاد می شود.
بیماری گلومرولواسکلروز فوکال سگمنتال چیست؟
گاهی به دلایل ژنتیکی یا محیطی و … در بدن ما اتفاقاتی می افتد که باعث می شود سلول های ایمنی به اشتباه به قسمتی از بافت سلولی بدن حمله کنند و سعی در از بین بردن آن داشته باشند. به این نوع بیماری ها که بدن از خود در برابر خود دفاع می کند، بیماری خودایمنی گفته می شود. بیماری FSGS که در موارد اولیه علت بیرونی خاصی برای ابتلای آن وجود ندارد نیز می تواند یکی از آن ها باشد. البته در موارد ثانویه این بیماری می تواند توسط ویروس های دیگر مثل HIV و… به وجود بیاید. همچنین گفته می شود که این بیماری امکان انتقال از طریق وراثت را داراست.
در بیماری گلومرولواسکلروز فوکال سگمنتال یکی از عوامل نام برده شده با اثر برکلیه باعث ایجاد زخم در آن و از کار انداختن سلول های گلومرول می شوند. این سلول ها در کلیه وظیفه تصفیه خون آلوده را بر عهده دارند. در نهایت این بیماری ممکن است باعث نارسایی کلیه شود که مشکلات دیگر را به دنبال خواهد داشت.
علل ایجاد بیماری
بیماری گلومرولواسکلروز فوکال سگمنتال عارضه ای است که بر اثر عوامل مختلفی ایجاد می شود. این بیماری که بر کارکرد گلومرول ها تاثیر منفی می گذارد، می تواند با ویروس HIV، دیابت، بیماری لوپوس، سلول های خونی داسی شکل و … ایجاد شود. FSGS بر اساس علائم به دو دسته اولیه و ثانویه تقسیم بندی می شود.
- اولیه: بیماری بدون دلیل خاصی و احتمالا به دلایل خود ایمنی اتفاق می افتد.
- ثانویه: بیماری میتواند به دلیل وجود ویروس HIV یا مصرف داروهای استروئید و… اتفاق بیفتد.
در ادامه به بررسی علائم و نحوه تشخیص بیماری خواهیم پرداخت.
علائم بیماری گلومرولواسکلروز فوکال سگمنتال
هر گونه تغییر غیرعادی در عملکرد یا ظاهر می تواند نشانه بروز نوعی عارضه در قسمتی از بدن باشد؛ به همین جهت توجه به آن ها امری ضروری است. این بیماری نیز دارای علائمی است که ممکن است در سطوح اولیه بیماری به چشم نیایند از جمله:
- افزایش وزن و تورم به دلیل تجمع آب میان بافتی (ادم)
- افزایش فشار خون
- افزایش کلسترول خون
- دفع پروتئین توسط ادرار
- ادرار کف مانند به دلیل دفع پروتئین
کاهش میزان پروتئین خون در این افراد می تواند منجر به سندروم نفروتیک شود. در این شرایط علائم بیماری مانند بیماری نارسایی کلیوی می شوند که شامل خستگی و ضعف، اشتهای کم، سردرد، تنگی نفس و… است.
نحوه ی تشخیص FSGS به چه صورت است؟
تشخیص هر بیماری توسط پزشک متخصص دارای مراحلی است که بهتر است قبل از هرگونه مداخله، برای بهترین تشخیص طی شوند. این مراحل می توانند برای هر بیماری متفاوت باشند، اما معمولا انواع آزمایشات، نمونه برداری وتصویربرداری پزشکی را شامل می شوند. برای تشخیص گلومرولواسکلروز فوکال سگمنتال می توان از موارد زیر استفاده کرد.
- آزمایش خون: جهت تشخیص میزان پروتئین، کلسترول و… موجود در خون
- آزمایش ادرار: به منظور یافتن پروتئین دفع شده توسط ادرار
- نمونه برداری (بیوپسی): مقدار بسیار کوچکی از بافت کلیه از بدن جدا شده و با میکروسکوپ بررسی می شود.
- آزمایش ژنتیک: این آزمایش برای بررسی زمینه های ارثی و خانوادگی بیماری انجام می شود.
پزشک معالج با استناد بر نتایج این آزمایشات و معاینات خود تشخیص بیماری را انجام می دهد و فرایند معالجه را آغاز می کند.
اهمیت انتخاب پزشک در بیماری
انتخاب پزشک مهم ترین قدمی است که در جهت درمان بیماری انجام می شود. بهتر است برای بیماری های خاص به جای مراجعه به پزشک عمومی و داخلی، با متخصص همان مسئله ملاقات داشته باشید.
امروزه پیدا کردن پزشک مناسب با توجه به دسترسی اینترنت بسیار ساده تر انجام می شود. با این حال لازم به ذکر است در بیماری های مربوط به کلیه مانند گلومرولواسکلروز فوکال سگمنتال، سندروم نفروتیک، لوپوس و… باید به متخصص نفرولوژی(کلیه) مراجعه کرد.
درمان
مانند هر بیماری دیگری برای بیماری FSGS نیز درمان های مختلفی معرفی شده است. درمان با توجه به نظر پزشک و در صورت تایید شما انجام خواهد شد. انواع روش های درمانی که در این بیماری به کار می روند عبارتند از:
کورتیکواستروئیدها
این درمان با استفاده از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی صورت می گیرد. به این شکل که این داروها سیستم های ایمنی بدن را که به سلول های گلومرول حمله کرده اند را متوقف می کنند و باعث جلوگیری از ایجاد زخم و اختلال در عملکرد آن ها می شوند.
مهار کننده ها
داروهای مهار کننده شامل ACE و ARB ها می شوند که با تنظیم کردن فشار خون باعث از دست رفتن کمتر پروتئین می شوند.
داروهای ادرار آور
همانطور که قبلا اشاره کردیم، یکی از مشکلات این بیماران تجمع آب میان بافتی و ایجاد ادم (خیز) است. با استفاده از داروهای ادرار آور (دیورتیک ها) می توان با افزایش خروج آب از بدن به کاهش ادم کمک کرد. افزایش ادرار می تواند در کاهش فشار خون نیز موثر باشد.
رژیم غذایی
معمولا در این نوع بیماری رژیم غذایی کم نمک برای جلوگیری از تجمع آب میان بافتی و ادم توصیه می شود. همچنین در این بیماران استفاده کمتر از پروتئین نیز اهمیت دارد.
دیالیز و پیوند کلیه
در موارد پیشرفته این بیماری در صورتی که شاهد مختل شدن عملکرد کلیه باشیم، دیالیز یا پیوند کلیه نیز ممکن است اتفاق بیفتد.
تشخیص و درمان به موقع
به منظور جلوگیری از پیشرفت بیماری بهترین روش مراجعه به پزشک و شروع درمان در مراحل اولیه بیماری است. مشخص است که درمان در مراحل اول با هزینه و تحمل رنج کمتری اتفاق خواهد افتاد. در عین حال هرگز نباید نقش پزشک معالج را در بیماری ها فراموش کرد؛ زیرا سرعت و میزان اثربخشی درمان تا حد زیادی به تبحر پزشک معالج وابسته خواهد بود.
سخن آخر
در این متن سعی داشتیم بیماری گلومرولواسکلروز فوکال سگمنتال را به صورت اجمالی معرفی کنیم. این بیماری می توانند به دلایل مختلفی در بدن اتفاق بیفتد. باید توجه داشت که توجه به علائم بیماری، مراجعه به پزشک متخصص در زمینه بیماری های کلیه، پایبندی به درمان و حفظ روحیه بهترین کاری است که می توان در مقابله با این بیماری انجام داد.
Source: www.mayoclinic.org, www.kidney.org