وجود عفونت کلیه و در کل عفونت در تمام قسمت های بدن بسیار بد است و می‌تواند آثار جبران ناپذیری را بر بخش های دیگر بدن بگذارد. در نتیجه عفونت خصوصا عفونت کلیوی کاملا جدی است و باید فورا درمان شود. پس خوب است که با علائم عفونت کلیه و پیشگیری از آن آشنا شوید.
عفونت کلیه چیست؟
عفونت کلیه توسط باکتری ها یا ویروس های موجود در کلیه شما ایجاد می‌شود. عفونت کلیه زمانی اتفاق می‌افتد که باکتری ها یا ویروس ها وارد کلیه های شما شوند.
اگر علائمی مانند درد در دو طرف کمر، تب، لرز یا درد در هنگام ادرار دارید، فوراً باید به پزشک مراجعه کنید. اگر مشکلتان با آنتی بیوتیک یا سایر داروها درمان نشود، احتمالا عفونت کلیه است.عفونت کلیه می‌تواند هر دو یا فقط یکی از کلیه های شما را تحت تاثیر قرار دهد. عفونت کلیه نوعی عفونت مجاری ادراری (UTI) است.
علائم عفونت کلیه چیست؟
علائم عفونت کلیه عبارتند از:
- تب
- لرز
- احساس درد در معده شما
- وجود درد در ناحیه کمر، یک یا هر دو کلیه یا کشاله ران
- دفع ادرار (ادرار کردن) بیشتر از حد معمول
- احساس می‌کنید که باید ادرار کنید حتی اگر همین الان این کار را انجام داده باشید
- احساس درد یا سوزش هنگام ادرار کردن
- وجود خون یا چرک (مایع غلیظ، سفید یا زرد) در ادرار شما
- ادرار کدر یا بد بو
- اسهال
اگر متوجه هر یک از این علائم شدید، فورا با متخصص کلیه خود تماس بگیرید. اگر در حال حاضر برای درمان عفونت ادراری دارو مصرف می‌کنید، اما همچنان هر یک از این علائم را دارید، با پزشک خود این موضوع را در میان بگذارید.
چه چیزی باعث عفونت کلیه می‌شود؟
باکتری ها یا ویروس هایی که باعث عفونت کلیه می‌شوند معمولا از قسمت دیگری از دستگاه ادراری شما می‌آیند، مانند مثانه، حالب ها (لوله هایی که کلیه ها را به مثانه شما متصل می‌کنند) یا مجرای ادرار (لوله ای که ادرار از آن عبور می‌کند تا از بدن شما خارج شود) و به کلیه های شما سرایت کند. به ندرت، باکتری ها یا ویروس ها از عفونت در جای دیگری از بدن شما می‌آیند.
اگر جریان ادرار از طریق دستگاه ادراری شما مسدود شود، عفونت کلیه نیز ممکن است رخ دهد. این موضوع می‌تواند به دلایل زیر رخ دهد:
- سنگ کلیه
- بزرگ شدن پروستات
- مشکلی در شکل مجرای ادراری که باعث می‌شود ادرار از آن سخت‌تر عبور کند
عفونت کلیه مسری نیست – اگر عفونت کلیه داشته باشید نمی‌توانید آن را از شخص دیگری بگیرید یا عفونت کلیه را منتقل کنید.
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به عفونت کلیه هستند؟
هر کسی ممکن است به عفونت کلیه مبتلا شود، اما در برخی افراد این موضوع شایع تر است، مانند:
زنان:
مجرای ادرار زن کوتاهتر از مرد است. داشتن مجرای ادرار کوتاه تر باعث می‌شود که باکتری‌ها راحت تر وارد دستگاه ادراری شوند. مجرای ادرار نیز در زنان به مقعد (جایی که مدفوع شما خارج می‌شود) نزدیکتر است.
باکتری‌ها می‌توانند از مقعد یا واژن به مجرای ادرار پخش شوند و سپس به سمت دستگاه ادراری حرکت کنند. حتی زنان باردار بیشتر در معرض ابتلا به عفونت کلیه هستند.
افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند:
وجود ضعف در سیستم ایمنی می‌تواند ناشی از یک بیماری مانند دیابت یا اچ آی وی یا داروهای خاصی به نام سرکوب کننده های ایمنی باشد. افرادی که پیوند کلیه یا سایر اعضا را انجام داده اند از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی استفاده می‌کنند.
افرادی که از کاتتر (لوله نازک و انعطاف پذیر) برای تخلیه ادرار از مثانه استفاده می‌کنند.
افراد مبتلا به رفلاکس وزیکوورترال (VUR):
افراد مبتلا به VUR دارای مجاری ادراری هستند که به ادرار اجازه می‌دهد از مثانه به سمت کلیه ها به سمت عقب جریان یابد.
افراد مبتلا به دیابت
چگونه بفهمم عفونت کلیه دارم؟
برای اطلاع از اینکه آیا عفونت کلیه دارید، پزشکان ممکن است آزمایشاتی را برای شما تجویز کنند تا از نتایج آنها به این موضوع پی ببرند که آیا عفونت کلیه دارید یا خیر. این آزمایشات شامل موارد زیر هستند :
- آزمایش ادرار برای بررسی باکتری یا سایر علائم عفونت، مانند گلبول های سفید، در ادرار شما
- آزمایشات خون
- آزمایش‌های تصویربرداری برای مشاهده کلیه‌ها، مانند اشعه ایکس، سونوگرافی یا سی تی اسکن
- معاینه رکتوم برای مردان، که در آن پزشک یک انگشت دستکش دار و روغن کاری شده را وارد مقعد می‌کند تا ببیند آیا غده پروستات بزرگ شده و جریان ادرار را مسدود می‌کند یا خیر.
چگونه پزشکان عفونت کلیه را درمان می‌کنند؟
پزشکان اکثر عفونت های کلیوی را با آنتی بیوتیک ها (داروهایی که باکتری ها را از بین می‌برند) درمان می‌کنند. پزشکان اغلب ابتدا آنتی بیوتیکی را تجویز می‌کنند که با شایع ترین انواع عفونت کلیه مبارزه می‌کند، زیرا درمان فوری عفونت کلیه بسیار مهم است. سپس، ممکن است پس از دریافت نتایج آزمایش خون یا ادرار، نوع آنتی بیوتیک را تغییر دهند.
پزشکان یک داروی آنتی بیوتیک را بر اساس موارد زیر تجویز می‌کنند:
- چه نوع باکتری باعث عفونت می‌شود
- عفونت چقدر شدید است
- آیا باردار هستید
- سن شما بالای ۶۵ سال است یا خیر
- آیا در گذشته با برخی از آنتی بیوتیک ها مشکل داشتید، مانند واکنش های آلرژیک
- اگر عفونت بسیار جدی دارید، ممکن است لازم باشد در بیمارستان بمانید تا آنتی بیوتیک را از طریق IV (از طریق ورید) دریافت کنید. همچنین ممکن است برای درد دارو دریافت کنید.
اگر عفونت کلیه شما به دلیل مشکل در شکل مجاری ادراری شما ایجاد شده باشد، ممکن است برای اصلاح مشکل و جلوگیری از عفونت کلیه در آینده نیاز به جراحی داشته باشید.
فوراً به دنبال درمان باشید
دریافت درمان پزشکی برای عفونت کلیه در اسرع وقت بسیار مهم است. منتظر نباشید تا عفونت خود به خود از بین برود، چون در اکثرم مواقع این اتفاق نمی‌افتد. عفونت‌های کلیه که به زودی درمان نمی‌شوند می‌توانند باعث آسیب دائمی کلیه شوند یا می‌توانند به سایر قسمت‌های بدن شما سرایت کرده و باعث عفونت حتی جدی‌تر مانند عفونت در خون (سپسیس) شوند که می‌تواند کشنده باشد.
اگر درد دارید، با پزشک خود در مورد مصرف داروهای مسکن بدون نسخه صحبت کنید. همچنین می‌توانید از پد گرم کننده برای کمک به درد استفاده کنید. علاوه بر اینها نوشیدن آب فراوان هم توصیه می‌شود.
سوالات رایج درباره عفونت کلیه و درمان آن
بعد از دمان عفونت کلیه، چه زمانی بهتر خواهم شد؟
پس از شروع درمان، باید در عرض چند روز احساس بهتری داشته باشید.
آیا می‌توانم در حین درمان عفونت کلیه رابطه جنسی داشته باشم؟
پس از شروع درمان و برطرف شدن علائم، معمولاً داشتن رابطه جنسی بی خطر است. به خاطر داشته باشید که بعد از رابطه جنسی ادرار کنید تا باکتری بیشتری در دستگاه ادراری شما وارد نشود.
چگونه می‌توانم از عفونت کلیه جلوگیری کنم؟
ممکن است بتوانید شانس ابتلا به عفونت کلیه را با موارد زیر کاهش دهید:
- آب فراوان بنوشید
- به محض اینکه احساس نیاز کردید ادرار کنید
- بعد از رابطه جنسی ادرار کنید
- اگر زن هستید بعد از دستشویی رفتن از جلو به عقب بدنتان را پاک کنید. این کار به جلوگیری از ورود باکتری‌های واژن یا مقعد به مجرای ادرار کمک می‌کند.
- از استفاده از اسپری ها یا دوش های دئودورانت در ناحیه تناسلی خود اجتناب کنید
آیا یبوست نشانه عفونت کلیه است؟
یبوست علامت عفونت کلیه نیست اما می‌تواند احتمال وجود باکتری در دستگاه ادراری شما را افزایش دهد زیرا تخلیه کامل مثانه را دشوار می‌کند.
درمان عفونت کلیه
اکثر افراد مبتلا به عفونت کلیه را می‌توان در خانه با یک دوره آنتی بیوتیک و در صورت نیاز پاراستامول درمان کرد.
اگر تب دارید و دردی در شکم، کمر یا اندام تناسلی خود احساس می‌کنید که از بین نمی‌رود، به پزشک عمومی مراجعه کنید. همچنین اگر علائم عفونت ادراری را دارید که پس از چند روز بهبود نیافته است، یا اگر در ادرار خون مشاهده کردید، باید به پزشک عمومی مراجعه کنید.
دارو های درمان عفونت کلیه
آنتی بیوتیک ها
اگر در خانه تحت درمان هستید، معمولاً یک دوره قرص یا کپسول آنتی بیوتیک برای شما تجویز می‌شود که بین ۷ تا ۱۴ روز طول می‌کشد.
معمولاً پس از شروع درمان خیلی زود احساس بهتری خواهید داشت. اکثر افرادی که عفونت آنها به سرعت با آنتی بیوتیک تشخیص داده می‌شود و تحت درمان قرار می‌گیرند پس از حدود ۳ هفته کاملاً بهبود می‌یابند.
افرادی که مسن‌تر هستند یا بیماری‌های زمینه‌ای دارند ممکن است طول درمان و بهبودی بیشتری داشته باشند. اگر ۲۴ ساعت پس از شروع درمان علائم شما هیچ نشانه ای از بهبود نشان نداد، برای مشاوره با پزشک خود تماس بگیرید.
داروهای مسکن
مصرف مسکن هایی مانند پاراستامول باید به تسکین علائم درد و افزایش دمای بدن کمک کند.
با این حال، مسکن‌های ضدالتهابی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن معمولاً برای عفونت کلیه توصیه نمی‌شوند زیرا ممکن است خطر مشکلات کلیوی را افزایش دهند، بنابراین نباید مصرف شوند مگر اینکه پزشک مصرف آنها را توصیه کند. البته توجه داشته باشید که پزشک فقط در شرایط خاصی ممکن است این موارد را تجویز کند.
درمان عفونت در خانه
اگر عفونت کلیه دارید، سعی کنید هنگام رفتن به سرویس بهداشتی روی صندلی توالت شناور نشوید زیرا می‌تواند باعث تخلیه کامل مثانه شود.
همچنین برای اکثر افراد مبتلا به عفونت کلیه مهم است که مایعات زیادی بنوشند (آب بهترین است) زیرا این کار به دفع باکتری ها از کلیه ها کمک می‌کند. سعی کنید به اندازه ای بنوشید که به طور مکرر ادرار با رنگ پریده را دفع کنید. اگر نارسایی کلیه دارید، از پزشک خود در مورد مقدار مصرف نوشیدنی راهنمایی بگیرید.
مطمئن شوید که استراحت کافی دارید. عفونت کلیه می‌تواند از نظر فیزیکی تخلیه شود، حتی اگر به طور معمول سالم و قوی باشید. ممکن است تا ۲ هفته طول بکشد تا اینکه به اندازه کافی انرژی برای بازگشت به کار داشته باشید.
اکثر کودکان مبتلا به عفونت کلیه در بیمارستان درمان می‌شوند.
درمان بیمارستانی نیز ممکن است مورد نیاز باشد اگر:
- به شدت کم آب شده اید
- نمی‌توانید مایعات یا دارویی را قورت دهید یا نگه دارید
- علائم دیگری دارید که نشان می‌دهد ممکن است مسمومیت خون داشته باشید، مانند ضربان قلب سریع و از دست دادن هوشیاری
- باردار هستید و همچنین دمای بدن شما بالاست
- بدن و سلامت عمومی شما ضعیف تشخیص داده شده است
- علائم شما ظرف ۲۴ ساعت پس از شروع درمان با آنتی بیوتیک بهبود نمی‌یابد
- شما سیستم ایمنی ضعیفی دارید
- چیزی در داخل دستگاه ادراری خود دارید، مانند سنگ کلیه یا کاتتر ادرار
- مبتلا به دیابت هستید
- بالای ۶۵ سال سن دارید
- یک بیماری زمینه ای دارید که بر عملکرد کلیه های شما تأثیر می‌گذارد، مانند بیماری کلیه پلی کیستیک یا بیماری مزمن کلیه
اگر با عفونت کلیه در بیمارستان بستری شوید، احتمالاً به شما سرمی متصل خواهد شد تا به شما مایعات داده شود که به شما کمک کند تا هیدراته بمانید. آنتی بیوتیک ها را می‌توان از طریق قطره نیز تجویز کرد.
شما به طور منظم آزمایش خون و ادرار برای نظارت بر سلامت خود و اینکه آنتی بیوتیک ها چگونه با عفونت مبارزه می‌کنند، انجام خواهید داد.
اکثر مردم به درمان پاسخ خوبی می‌دهند. تا زمانی که هیچ عارضه ای وجود نداشته باشد، معمولاً باید به اندازه کافی خوب باشید که در عرض ۳ تا ۷ روز از بیمارستان خارج شوید.
درمان معمولاً پس از قطع دریافت آنتی بیوتیک از طریق قطره به قرص یا کپسول تغییر می‌کند.
در صورت ابتلا به بیش از یک عفونت کلیه، ممکن است به بررسی های بیشتر نیاز داشته باشید. یک پزشک عمومی یا متخصص بیمارستان این آزمایشات را برای شما ترتیب می‌دهد.