رابطه میان فشار خون و نفرولوژی چیست؟

فشار خون و نفرولوژی چگونه بر یکدیگر تاثیر گذارند؟ آیا تنها فشار خون بر بیماری های کلیوی اثر می گذارد، یا بیماری های کلیوی نیز بر میزان فشار خون تاثیر گذارند؟ ساز و کار آسیب فشار خون بالا به کلیه و نهایتا بروز نفرولوژی چگونه است؟ فرآیند عملکرد اشتباه کلیه و تاثیر آن بر فشار خون چیست؟ علائم فشار خون بالا چیست؟ فشار خون بالا چه پیامدهایی را به دنبال دارد؟ راه های درمان فشار خون بالا چیست؟

این روزها فشار خون یکی از شایع ترین مشکلات سلامتی بین انسان ها است؛ بخصوص در بزرگسالان و سالمندان. این مشکل به قدری همه گیر شده، که دیگر افراد توجه خاصی به آن اختصاص نمی دهند؛ مگر در شرایط اضطراری و حاد. انجام آزمایشات و آمارگیری های دقیق دال بر این است که این سبک زندگی، در دراز مدت می تواند آسیب های جدی ای به کیفیت زندگی انسان ها وارد کند؛ اما چرا؟

اگر درباره پاسخ این پرسش یا هر یک از پرسش های ابتدایی کنجکاو هستید، خواندن این مطلب را از دست ندهید.

فشار خون و نفرولوژی

داده های آماری نشان داده از هر 7 نفر، 1 نفر به بیماری فشار خون مبتلا است. این درحالی است که فشار خون بالا، یکی از مهمترین دلایل ابتلا به بیماری هایی نظیر نارسایی کلیه،اختلال در عملکرد کلیه و به طور کلی نفرولوژی است. همچنین بیماری  نارسایی کلیه و نفرولوژی به عنوان 12 عامل مرگ و میر شناخته شده است.

در دهه های گذشته، پزشکان تحقیقات گسترده و فراوانی بر رابطه فشار خون و نفرولوژی انجام داده اند. در این مقاله، نگاهی کلی به نتایج این تحقیقات و آزمایشات خواهیم داشت.

تاثیر فشار خون بر نفرولوژی

شایع ترین بیماری کلیه یا نفرولوژی، بیماری مزمن کلیه است. عمدتا دلیل بروز این بیماری فشار خون بالا است. این بیماری در دراز مدت تشکیل می شود و بروز می یابد؛ اما روند بهبود آن دقیقا بالعکس است و با گذشت زمان بهبود نمی یابد.

فشار خون بالا، فشار روی گلومرول ها را به دنبال دارد. گلومرول ها رگ های خونی کوچکی هستند که در ساختار کلیه وجود دارند؛ این رگ ها وظیفه تمیز کردن خون، که مهمترین وظیفه کلیه است را بر عهده دارند. فشار خون بالا به مرور زمان، باعث آسیب به این عروق می شود. در نتیجه وظیفه اصلی کلیه ها که تصفیه خون و مایعات بدن و دفع سموم آن است، با مشکل مواجه می شود. اختلال در عملکرد این اندام ها به مرور زمان پیشرفت می کند و تا جایی پیش می رود، که دیگر کلیه ها قادر نیستند وظیفه خود را به درستی انجام دهند.

در این زمان یک پزشک متخصص نفرولوژی که نفرولوژیست نام دارد، تشخیص می دهد که فرد باید مورد دیالیز یا پیوند کلیه قرار بگیرد. دیالیز نام روشی است که در آن یک دستگاه مخصوص، جایگزین عملکرد کلیه می شود. برخی از این روش به عنوان یاری کننده یا بهبود دهنده عملکرد کلیه نام می برند.

در دیالیز با استفاده از یک دستگاه مخصوص، مایعات اضافی بدن و سموم موجود در خون را دور میریزند؛ اما قادر به انجام برخی از عملکردهای کلیه نظیر ترشح ویتامین و هورمون های خاص نیست.

نکته مهمی که در رابطه با دیالیز وجود دارد این است که دیالیز، تنها می تواند عملکرد کلیه را بهبود ببخشد؛ اما یک راه درمانی محسوب نمی شود.

تاثیر نفرولوژی بر فشار خون

با توجه به مطلب قبل، درست است که یکی از دلایل نفرولوژی فشار خون بالا است؛ اما نکته قابل توجه این است که افراد پس از ابتلا به مشکلات کلیوی و نفرولوژی، به بیماری فشار خون نیز مبتلا می شوند. اما چگونه چنین مشکلی پدید می آید؟

اگر عروق یک یا هر دو کلیه باریک شوند و خون کمی را به کلیه برسانند، تنگی شریان کلیوی پدید می آید که یکی از علل افزایش فشار خون است. در این بیماری خون کمتر از میزان معمول به کلیه ها وارد می شود؛ در نتیجه واکنش کلیه ها به گونه ای است که گویی این کمبود خون ورودی، ناشی از کمبود آب در بدن است.

پس از این تشخیص غلط، شروع به ترشح هورمون هایی می کنند که بر حفظ سدیم و آب بدن دلالت دارند. با این دستور، رگ های خونی مایعات اضافی بدن را حفظ می کنند و از آن ها پر می شوند. نتیجه تمام این فرآیندها افزایش فشار خون است، که دوباره فشار به کلیه را در پی دارد.

به این نوع از افزایش فشار خون که در اثر بیماری های کلیوی بروز می یابد، فشار خون کلیوی می گویند.

علائم فشار خون بالا

پس از تمامی نکات ذکر شده، شایسته است علائم فشار خون بالا را بشناسیم. شناخت این علائم کمک می کند از افزایش بیش از حد فشار خون، و اقدام به موقع برای درمان یا کنترل آن غافل نشویم.

علائم فشار خون بالا عبارتند از:

• سردرد
• گیجی
• دید تار یا دو بینی
• ادرار خونی(صورتی رنگ)
• خون دماغ

شایان ذکر است، این علائم به محض بالا رفتن فشار خون و با کوچکترین تغییر در میزان آن، ظاهر نمی شوند. فشار خون تنها زمانی دارای علائم می شود که بسیار بالا رفته باشد؛ این یعنی بیمار در شرایط حاد قرار دارد.

راه های درمان فشار خون

برای درمان فشار خون راه های مختلفی وجود دارد. پزشکان بسته به شرایط و ندرتا درخواست بیمار روش درمانی را انتخاب می کنند. دو روش درمانی دارویی و سه روش درمانی از طریق عمل جراحی وجود دارد، که در ادامه به معرفی و توضیح آنها می پردازیم.

داروهای مهار کننده ACE : منظور داروهای مهار کننده آنزیم هایی است، که برای تبدیل آنژیوتانسین به کار می روند؛ برخی از این موارد عبارتند از: کاپتوپریل، لیزینوپریل، رامیپریل، بنازپریل و… .

داروهای ARB: منظور داروهایی است که مسدود کننده گیرنده های آنژیوتانسین نوع2 هستند؛ می توان به مواردی نظیر کاندزارتان، لوزارتان، المزارتان، والزارتان و… اشاره کرد.

در مواردی که فشار خون کلیوی بیمار بالاست و عروق کلیه تنگی شدیدی دارند، پزشکان یکی از سه روش جراحی را برای درمان بیمار انتخاب می کنند. در راه های دارویی ممکن است بیمار مجبور شود بیش از سه دارو مخصوص را در طول روز استفاده کند.

روش های محتمل در این شرایط عبارتند از:

آنژیوپلاستی: پزشک با وارد کردن یک رگ مخصوص ران پا در کلیه و باد کردن یک بالن در آن، عملکرد کلیه را بهبود می بخشد.

استنت گذاری: همان روش آنژیوپلاستی را دنبال می کنند؛ اما این بار یک استنت را داخل شریان کلیه قرار می دهند. با این کار، پس از برداشتن بالن، شریان کلیه باز می ماند. تحقیقات گسترده این روش را موثرتر از دارو دانسته است.

عمل جراحی: این مورد زمانی بررسی می شود که استنت گذاری و آنژیوپلاستی ممکن نباشند، یا مفیدواقع نشوند. در این روش، جراح یک رگ خونی سالم را در کنار شریان کلیوی مختل شده پیوند می زند. در واقع با این کار رگ مسدود شده دور زده می شود.

نتیجه گیری

در این مقاله سعی کردیم درباره تمامی مطالب مربوط به فشار خون و نفرولوژی، اطلاعاتی مختصر و جامع ارائه دهیم. همچنین به پرسش های زیر نیز پاسخ دادیم.

رابطه میان فشار خون و نفرولوژی چیست؟ این دو چه تاثیری بر یکدیگر دارند؟ علائم فشار خون بالا چیست، راه های درمان آن چیست؟ تفاوت هر کدام از این راه ها چیست؟ کدام یک از این راه ها مزیت بیشتری بر بقیه دارد؟

همان طور که در ابتدا گفتیم و با استناد به تمام مطالب گفته شده، فشار خون و نفرولوژی رابطه مستقیم و تاثیر گذاری بر یکدیگر دارند. اختلال در عملکرد کلیه می تواند بر میزان فشار خون تاثیر بگذارد و پیامدهای جبران ناپذیری همچون سکته قلبی و مغزی داشته باشد.

امید است با مطالعه و به خاطر سپردن این مطالب، بار بعدی از فشار خون بالا خود یا اطرافیانتان چشم پوشی نکنید. سلامت کلیه ها در کیفیت زندگی تاثیر بسزایی دارد.

Source: www.webmd.com