کلیه ها نقش مهمی در بدن ایفا می کنند. آن ها در تولید گلبول های قرمز خون نقش مؤثری دارند. به کنترل آب بدن نظارت دارند و به عنوان سیستم فیلتر کننده سموم بدن شناخته می شوند. بیماری های کلیه در کودکان به آسیب کوتاه مدت یا بلند مدت به این بافت گفته می شود که می تواند منجر به از دست دادن عملکرد طبیعی این عضو حیاتی شود.
از آنجایی که والدین نگران سلامت فرزند خود هستند، نیاز است این آسیب های احتمالی را بشناسند، اما این آسیب ها کدام است؟
با ما همراه باشید که عوامل آسیب رسان به کلیه کودکان را برایتان شرح دهیم.
انواع بیماری های کلیه در کودکان
شایع ترین بیماری های کلیه که از بدو تولد در کودکان وجود دارد به شرح زیر است.
انسداد دریچه پیشاب راه خلفی
این عارضه فقط در پسران قابل مشاهده است. از قبل تولد و بلافاصله بعد از آن این بیماری قابل تشخیص خواهد بود و به راحتی قابل درمان است.
هیدرو نفروز جنینی
اگر سیستم جمع کننده ادرار (لگنچه و کالیس ها) حجیم تر از حد معمول باشد، عدم تعادل بین این سیستم و کلیه ها باعث افزایش سایز کلیه ها نسبت به سن و سال کودک خواهد شد که به آن ورم کلیه یا هیدرو نفروز می گویند.
بررسی دقیق هیدرو نفروز جنینی بعد از تولد می تواند از آسیب های جدی به کلیه جلوگیری کند. این بیماری در دوره جنین با سونوگرافی قابل شناسایی است.
کلیه های پلی کیستیک
این بیماری ناشی از یک اختلال ژنتیکی است که کیست های مایع غیر سرطانی به تعداد زیاد در کلیه دیده می شود. اگر به موقع به این بیماری رسیدگی نشود، امکان ابتلا به از کار افتادگی کلیه دور از انتظار نیست.
این بیماری هم در دوران جنین و هم پس از تولد قابل شناسایی است. این عارضه می تواند باعث ایجاد عفونت ادراری، سنگ کلیه و فشار خون شود؛ که با مراجعه به پزشک قابل درمان خواهد بود.
بیماری مولتی دیسپلاستیک کیستیک کلیه
این بیماری زمانی اتفاق می افتد که کلیه ها در دوران جنین به درستی تشکیل نمی شوند و در نتیجه کلیه معیوب غیر فعال باقی می ماند. این کلیه غیر فعال پر از کیست و بافت اسکار خواهد بود.
طبق تحقیقات دلیل خاصی برای این عارضه معرفی نشده است. این بیماری هم قبل از تولد نوزاد با سونوگرافی قابل تشخیص خواهد بود.
بیماری کلیه مولتی کیستیک
در برخی موارد کیست های ایجاد شده در کلیه ها می تواند در اثر جهش ژنتیکی به وجود آیند. این کیست ها قادر هستند جایگزین کلیه شوند و فرد را دچار نارسایی کلیه کنند. این بیماری به صورت ارثی منتقل می شود و دو نوع است که در زیر توضیح داده ایم.
بیماری کلیه مولتی کیستیک غیر جنسی غالب
در این بیماری کلیه فرد را کیست های متعدد و بزرگ انباشته اند. به طور معمول این کیست ها از دوران کودکی یکی یکی ظاهر می شوند. باید توجه داشت که اغلب کودکان و نوجوانان تا دوره بزرگسالی هیچگونه علائمی ندارند پس اگر در خانواده فردی دچار چنین بیماری شده و این بیماری را در ژنتیک خود دارید، حتماً کودک خود را به صورت سالیانه به سونوگرافی ببرید و تحت نظر پزشک نگه دارید.
بیماری کلیه مولتی کیستیک غیر جنسی مغلوب
در این نوع از بیماری بر خلاف نوع قبل کیست های بزرگ وجود ندارد، بلکه فرد با کلیه های بزرگ و کیست های کوچک مواجه است.
این بیماری در زمانی جنینی بروز می کند و گاهی کلیه ها به حدی بزرگ هستند که این بزرگ بودن منجر به کاهش عملکرد شدید آن ها شده و نوزاد با مشکلات تنفسی شدید به دنیا می آید.
متأسفانه اکثر کودکان مبتلا به این بیماری به فشار خون بالا مبتلا هستند و به انجام دیالیز مجبورند.
اسیدوز توبولار کلیه
این بیماری یکی از بیماری های کلیه در کودکان است. کلیه نقش مؤثری در حفظ تعادل بیوشیمیایی بدن دارد. روزانه واکنش های شیمیایی زیادی در بدن رخ می دهد که در اثر این واکنش ها مواد زائد و اسید های خروجی از سلول ها به خون وارد می شود.
در حالت کلی حذف و تخلیه این مواد شیمیایی اضافی از خون، به عهده کلیه ها است. اگر کلیه به برخی دلایل نتواند مواد اسیدی را از طریق ادرار دفع کند و آنها را به خون بازگرداند، خاصیت اسیدیته خون افزایش یافته و اسیدوز توبولار رخ داده است. پزشک معالج این عارضه را تشخیص می دهد و دستورات لازم را برای رفع این بیماری خواهد داد.
تومور ویلمز
تومور ویلمز یا تومور سرطان کلیه در کودکان به بیماری گفته می شود که در آن تومور های سرطانی بدخیم در بافت کلیه ایجاد می شود. پزشک با انجام آزمایشاتی می تواند این بیماری را تشخیص دهد و آن را درمان کند.
گلومرولونفریت
گلومرول ها بخش هایی از کلیه ها هستند که از رگ های بسیار ریز ساخته شده اند. وظیفه این بخش ها حذف مایعات و تصفیه خون است.
یکی دیگر از بیماری های کلیه در کودکان گلومرولونفریت است. گلومرولونفریت به آسیب گلومرول ها اطلاق می شود که باعث عدم دفع صحیح مایعات و تصفیه نامناسب خون خواهد شد. در صورت تداوم این عارضه ممکن است فرد دچار نارسایی کلیوی شود.
سندروم نفروتیک
سندروم نفروتیک یا نفروز به آسیب به غشای پایه گلومرول ها گفته می شود. این عارضه باعث دفع غیر طبیعی و بیش از حد معمول پروتئین از بدن خواهد شد. این بیماری به دلایل فیزیکی از خود کلیه یا دلایل مادرزادی اتفاق می افتد.
سندروم نفروتیک به راحتی با آزمایش ادرار قابل شناسایی است و پزشک با تجویز دارو و دستورات لازم می تواند این بیماری را درمان کند.
مشکلات مادرزادی دستگاه ادراری
با رشد جنین در رحم مادر ممکن است بعضی از اندام های آن به صورت غیر طبیعی رشد کند و این عارضه در کلیه ها می تواند به صورت کلیه نعل اسب و کپی شدن حالب بروز کند.
عواملی که بر سلامت کلیه ها تأثیر می گذارد
گاهی ممکن است عواملی خارج از کلیه بر سلامت آن ها تأثیر بگذارد و فرد را دچار مشکلات عدیده ای کند. این عوامل می تواند فشار خون، سنگ کلیه و عفونت مجاری ادراری باشد. برای درمان هرکدام از این بیماری ها روش های متفاوتی وجود دارد که شخص می تواند برای درمان آن ها با پزشک معالج مشورت کند.
علائم بیماری های کلیه در کودکان
بیماری های کلیوی در کودکان گاهی بی علامت هستند و برخی از آن ها نیز دارای علائمی هشدار دهنده خواهند بود که به شرح زیر است:
- تب
- ورم در اطراف چشم ها، پا ها، مچ پا ها و صورت
- تکرر ادرار
- مشکلات در کنترل ادرار در کودکان که از این لحاظ بالغ هستند
- شب ادراری
- وجود خون در ادرار
- فشار خون بالا
کلام آخر
کودکان مبتلا به بیماری های کلیوی اغلب نیازمند تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی خود هستند. والدین حتماً باید بر رژیم غذایی کودک نظارت داشته و مطمئن شوند که آن ها کالری و مواد مغذی را به صورت کامل و کافی دریافت می کند. البته جای هیچگونه نگرانی وجود ندارد، چراکه پزشک معالج می تواند رژیم غذایی مناسب برای کودک را به والدین معرفی کند و آنها را راهنمایی خواهد کرد.
در مقاله بالا انواع بیماری های کلیه در کودکان به تفصیل بیان شد. با توجه به عدم شناخت کافی کودکان از بیماری ها، نیاز است که والدین با نظارت کافی بر سلامت فرزند خود آن ها را ایمن و سالم نگه دارند.
Source: www.kidshealth.org