تا آنجا که ممکن است عوامل مختلف بر نحوه عملکرد بدن ما تأثیر می گذارد. از رژیم غذایی گرفته تا سبک زندگی ما، هر عاملی برای عملکرد صحیح بدن ما مهم است. کلیه ها قسمتی است که غذایی که ما هضم می کنیم و چیزهایی که می نوشیم فیلتر شده و در خون مخلوط می شوند. همچنین وظیفه اصلی آن حذف مواد مضر از بدن مانند اوره و کراتین است که در نتیجه فعالیت های متابولیک روزانه تشکیل می شوند. در بین بیماری هایی که دیده می شود و منجر به مرگ می شود، جایگاه مهمی دارد. امروزه با پیشرفت پزشکی و تکنولوژی، تشخیص و درمان آسان تر شده است، اما چیزی به نام پایان کامل مرگ و میر وجود ندارد، زیرا اهمیت کلیه‌ها برای بدن حیاتی است و دلایل زیادی برای عفونت کلیه وجود دارد.
درباره التهاب کلیه:
التهاب کلیه یک بیماری شایع در بین مردم است و یا منجر به مرگ می شود و یا التهاب می تواند خود به خود توسط بدن بدون اینکه متوجه آن شد برطرف شود. درک علل التهاب کلیه و انجام اقدامات پیشگیرانه در برابر آن بسیار مهم است. التهاب کلیه علائم مختلفی دارد و مهم است که با دانستن این علائم عمل کنید. اطلاعات غلط یا ناقص زیادی در مورد التهاب کلیه در بین مردم وجود دارد. پس از مشاهده هر گونه علامت بیماری، بهتر است به پزشک متخصص در این زمینه مراجعه کنید. در صورت مشکوک بودن به التهاب کلیه می توان معاینه و درمان را انجام داد.
التهاب کلیه چیست؟
التهاب کلیه به این معنی است که وظیفه ای که برای بدن بسیار مهم است انجام نمی شود. التهاب کلیه نام عمومی بیماری هایی است که در اثر هجوم سلول های دفاعی بدن به هر قسمت از کلیه به دلایلی مانند بیماری، دارو و عفونت یا خودبه خود بروز می کند.
بسته به اینکه کدام قسمت از کلیه ملتهب شده باشد، این بیماری را متفاوت می نامند. با توجه به این قسمت ملتهب، هر دو مرحله تشخیص و مرحله درمان با در نظر گرفتن شرایط شخصی بیمار متفاوت است. به طور کلی 3 نوع التهاب کلیه دیده می شود: اگرچه در بیشتر موارد هیچ علتی قابل تشخیص نیست، اما شایع ترین علل آن واکنش های آلرژیک، داروها و گلومرولونفریت که نوعی سرطان است، پیلونفریت، که عفونت مجاری ادراری است که در آن کلیه ها درگیر هستند.
علل نفریت بینابینی:
کلیه ها که سیستم فیلتر کننده بدن هستند، در این بیماری با توجه به قسمت های اختلال کار نام های متفاوتی دارند. التهاب ناشی از التهاب فضاهای بین لوله های کلیه را نفریت بینابینی می نامند. این باعث می شود که کلیه ها به مرور زمان متورم شوند و در صورت تاخیر در درمان وضعیت بسیار خطرناکی ایجاد می شود.
شایع ترین علت نفریت بینابینی داروها هستند. علاوه بر این، یک بیماری است که ممکن است به دلیل برخی بیماری های سیستمیک ایجاد شود. مهم ترین داروهای شناخته شده برای ایجاد نفریت بینابینی آنتی بیوتیک های سنگین مانند پنی سیلین و مسکن ها هستند.
پیلونفریت:
پیلونفریت یکی از بیماری های کلیوی است که در اثر برخی عوامل در اثر عفونت کلیه ایجاد می شود. در هر دو کلیه، اما بیشتر در یک کلیه دیده می شود. معمولا خروجی اصلی التهاب مجاری ادراری (مجرای خروجی ادرار) است. این یک بیماری است که به دلایل باکتریایی رخ می دهد و زمانی که درمان آن به تاخیر بیفتد، باکتری ها حتی بالاتر می روند و کلیه ها را آلوده می کنند.
این بیماری در زنان بیشتر از مردان شایع است، اما به عنوان یک بیماری کم تر از سایر عفونت های دستگاه ادراری شایع است. اگرچه باکتری‌های زیادی وجود دارند که باعث پیلونفریت می‌شوند، اما نوع باکتری معروف به E.Coli شایع‌ترین علت آن است. این باکتری ها در مجاری ادراری تشکیل می شوند و به لایه های بالایی پیش می روند و باعث التهاب کلیه می شوند. همراه با التهاب، علائم زیادی به خصوص درد شدید کلیه دیده می شود. علل اصلی این بیماری که بیشتر در زنان بین 30 تا 40 سال دیده می شود را می توان به شرح زیر برشمرد:
- عفونت های ادراری درمان نشده
- تجربه عفونت های مکرر دستگاه ادراری
- سیستم ایمنی ضعیف
- تنگ شدن مجاری خروجی ادرار به دلایلی مانند پروستات
- سنگ کلیه
پیلونفریت که به همین دلیل و بسیاری دلایل دیگر رخ می دهد، علائمی نیز دارد که کیفیت زندگی را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد. برخی از این علائم به شرح زیر است:
- تب شدید
- سردی
- لرز
- سوزش و درد در ناحیه تناسلی یا اندام تناسلی هنگام ادرار کردن
- ادرار کدر و بدبو
- فواصل ادراری خیلی کوتاه
گلومرولونفریت:
گلومرولونفریت یک بیماری کلیوی است که در کشور ما بسیار شایع است و می تواند منجر به مرگ شود.
طبق مطالعه ای که در سال 2010 انجام شد، این سومین علت شایع نارسایی کلیه پس از دیابت و فشار خون بالا است.
کلیه ها دارای بخش هایی هستند که به عنوان فیلتر عمل می کنند تا از مخلوط شدن آنها با خون جلوگیری کنند. این وظیفه اصلی کلیه است. این بیماری در نتیجه التهاب این واحدهای فیلتر کننده به نام گلومرول رخ می دهد.
در گلومرولونفریت، به دلیل اینکه کلیه نمی تواند عملکرد تصفیه خود را انجام دهد، مونومرهای مضر در خون مخلوط می شوند و این نارسایی کلیه است. نارسایی کلیه یا با چندین سال درمان (دیالیز یا پیوند کلیه) بهبود می یابد یا منجر به مرگ می شود.
علل التهاب کلیه چیست؟
طیف گسترده ای از علل وجود دارد که باعث التهاب کلیه می شود. همه چیز از فعالیت های روزانه گرفته تا عادات غذایی ما بر سلامت کلیه ما تأثیر دارد. بسته به محل التهاب کلیه، علل و نتایج آن متفاوت است. علل شایعی برای این بیماری ها وجود دارد که با نام عمومی به آن التهاب کلیه می گویند و همچنین علل مختلفی نیز دارد.
در حالی که علل گلومرولونفریت که در اثر التهاب واحدهای فیلتر کننده به نام گلومرول ایجاد می شود، عمدتاً شناسایی نشده است،
موارد شناسایی شده به شرح زیر است:
- عکس العمل های آلرژیک
- داروها
- بیماری های روماتولوژیک
- عفونت ها
- عوارض جانبی برخی از بیماری های سرطانی
علائم التهاب کلیه چیست؟
بسته به محل التهاب و درجه التهاب، علائم مختلفی در التهاب کلیه دیده می شود. این علائم که کیفیت زندگی را تا حد زیادی کاهش می دهد، ممکن است با طولانی شدن یا انجام نشدن روند درمان افزایش یابد.
در نتیجه التهاب واحدهای فیلتر کننده به نام گلومرول، علائمی مانند خون و پروتئین در ادرار، تیره شدن رنگ ادرار، بالا بودن موادی مانند اوره و کراتین در خون، ادم در نقاط مختلف بدن ، افزایش فشار خون و کلسترول دیده می شود.
علائمی مانند سوزش و درد در هنگام ادرار، تب، لرز، کمردرد و استفراغ نیز در بیماری پیلونفریت دیده می شود که در مراحل بعدی در نتیجه تجمع باکتری در مجاری ادراری به کلیه ها سرایت می کند.
در بیماری بینابینی بیشتر علائمی به صورت بثورات پوستی روی سینه و بازوها و تب بالا نشان می دهد.
انواع درمان التهاب کلیه:
امروزه التهاب کلیه یک بیماری بسیار شایع است و درمان آن با پیشرفت پزشکی و فناوری امکان پذیرتر شده است. در روند درمان التهاب کلیه با توجه به شرایط خاص بیمار و اینکه کدام قسمت کلیه مبتلا شده است، درمان های مختلفی انجام می شود.
مانند هر بیماری، تشخیص زودهنگام در درمان التهاب کلیه بسیار مهم است و جلوگیری از وضعیتی که می تواند منجر به مرگ شود بسیار مهم است. از آنجایی که برخی از انواع درمان می تواند بر کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارد، هر چه زودتر تشخیص داده شود، روند درمان و دشواری آن کم تر می شود. به طور کلی 3 روش در درمان التهاب کلیه استفاده می شود:
- دارو
- تغییر رژیم غذایی
- تغییر سبک زندگی
دارو:
رایج ترین روش درمانی مورد استفاده در درمان التهاب کلیه، درمان دارویی است. دارودرمانی را می توان به تنهایی یا در ترکیب با انواع دیگر درمان استفاده کرد. آنتی بیوتیک ها داروهای اصلی مورد استفاده در درمان التهاب کلیه هستند. آنتی بیوتیک ها یک ابزار درمانی مهم به ویژه در پیلونفریت ناشی از باکتری هستند.
مقدار دارویی که باید استفاده شود یا اینکه کدام دارو باید استفاده شود با توجه به شرایط خاص بیمار با توجه به درجه بیماری متفاوت است. علائم التهاب کلیه معمولا در عرض چند روز مشخص می شود، اما مصرف دارو ممکن است یک هفته یا بیشتر طول بکشد. زمان شروع و پایان درمان دارویی باید حتماً توسط پزشک تعیین شود. استفاده کم از دارو ممکن است باعث شود که باکتری به طور کامل نمرده و دوباره تولید مثل کند و استفاده بیش از حد ممکن است باعث اختلالات کلیوی مانند بینابینی شود که ممکن است در اثر مصرف زیاد آنتی بیوتیک نیز ایجاد شود.
تغییرات تغذیه ای:
از آنجایی که بیماری کلیوی یک بیماری است که کیفیت زندگی ما را به طور جدی تهدید می کند، لازم است در درمان آن بسیار دقیق عمل کنیم. یکی از راه های درمان التهاب کلیه، تغییر عادات غذایی است. از آنجایی که کلیه ها محل پردازش و ترکیب مواد مغذی وارد شده به بدن با خون هستند، بیماران کلیوی نباید از غذاهای سنگین که کلیه ها را خسته می کند استفاده کنند. در طول درمان بیماران کلیوی، تغذیه آنها محدود است و باید از مواد مغذی مصرفی حداکثر بهره را ببرند. بنابراین به جای سرخ کردن غذا باید آن را بجوشانند.
علاوه بر این باید غذاهایی با ارزش غذایی بالا و هضم آسان مصرف کرد.
از آنجایی که عادات تغذیه ای همیشه شخصی است، در درمان هر بیمار از هیچ روشی استفاده نمی شود. در طول درمان باید به همراه پزشک متخصص در این زمینه یک برنامه غذایی مناسب برای بیمار تهیه و تا زمان بهبود بیماری این برنامه اعمال شود. مسائلی مانند اینکه چه زمانی بیمار برنامه غذایی را ترک می کند یا اینکه چه تغییراتی می تواند ایجاد شود به ابتکار بیمار نیست.
تغییرات سبک زندگی:
سبک زندگی جایگاه بسیار مهمی در شکل گیری و درمان التهاب کلیه دارد. بیماران مبتلا به التهاب کلیه باید تا حد امکان در مرحله درمان در حالت استراحت باشند. افرادی که کارهای سنگین انجام می دهند و عاداتی مانند الکل و سیگار دارند باید در طول دوره درمان آنها را به طور کامل ترک کنند. علاوه بر این، دائمی کردن آن ضروری است تا التهاب پس از درمان عود نکند.
التهاب کلیه قبل از درمان:
مانند هر بیماری دیگری، تشخیص زودهنگام در التهاب کلیه بسیار مهم است. معاینات منظم سالانه پزشک روشی بسیار موثر برای تشخیص زودهنگام این گونه بیماری هاست. بنابراین، مرحله درمان راحت تر و سالم تر پیش می رود. اطلاعات نادرست یا ناقص زیادی در مورد وضعیت سلامت آنها در بین مردم وجود دارد. یکی از این شرایط التهاب کلیه است.
تشخیص و روش های تشخیص التهاب کلیه:
از آنجایی که چندین نوع و علل کاملاً متفاوت برای التهاب کلیه وجود دارد، هم معاینه فیزیکی و هم برخی آزمایشات در تشخیص انجام می شود. این مرحله تشخیصی مختص بیمار است و اولین مرحله درمان است.
معاینه ی جسمی:
بیمار در اولین مرحله از تشخیص تحت معاینه فیزیکی قرار می گیرد. بیمار هرگونه تورم یا درد در کلیه ها را با چشم تشخیص می دهد. علاوه بر این، تغییرات غیر طبیعی در اندام تناسلی نیز تشخیص داده می شود. در این مرحله اطلاعات مربوط به سابقه سلامتی بیمار با پزشک در میان گذاشته می شود.
اگرچه معاینه فیزیکی در مرحله اول سرنخ های مهمی به دست می دهد، اما برخی آزمایش ها نیز برای درک کامل درمان و بیماری اعمال می شوند.
آزمایشات:
برخی از تست های علمی استفاده می شود زیرا معاینه فیزیکی نمی تواند نتیجه قطعی بدهد. به لطف این معاینات، مشخص می شود که کجای کلیه ملتهب است و تا چه اندازه التهاب دارد. با توجه به این موقعیت ها یک روند درمانی خاص برای بیمار آغاز می شود. دو روش متداول در تشخیص وجود دارد. روش هایی که پس از معاینه فیزیکی بیمار استفاده می شود، فیلم اشعه ایکس و آزمایش خون است.
فیلم اشعه ایکس:
امروزه با پیشرفت تکنولوژی و علم پزشکی روش های زیادی برای درک واضح تر بیماری ها ایجاد شده است. یکی از این روش ها اشعه ایکس است. با فیلم اشعه ایکس بیماران مبتلا به التهاب کلیه، مشاهده می شود که چه تغییرات غیر طبیعی (تورم، آسیب و غیره) در کلیه ایجاد می شود. نتیجه این مشاهده به نحوه درمان کمک می کند.
آزمایش ادرار و خون:
کلیه ها به عنوان یک فیلتر عمل می کنند تا مواد مغذی دریافت شده پس از هضم وارد خون شوند. در این کار تصفیه، مواد معدنی و سایر ذرات مغذی که در خون مخلوط شده و برای بدن مفید خواهند بود، عبور می کنند. در اثر التهاب کلیه ها نمی تواند این کار را به درستی انجام دهد و سطوح غیر طبیعی اوره یا کراتین در خون دیده می شود. با کمک آزمایش خون، مواد موجود در خون تشخیص داده می شود و در صورت وجود ماده مضر غیرطبیعی، این نشان می دهد که واحدهای فیلتر کننده به نام گلومرول به درستی کار نمی کنند.
علاوه بر این، آزمایش‌های ادرار میزان باکتری‌هایی را که در مجاری ادراری تشکیل می‌شوند و با رسیدن به کلیه‌ها در زمانی که درمان به تأخیر می‌افتد باعث ایجاد التهاب می‌شوند، کنترل می‌کنند. اگر تعداد باکتری ها در ادرار زیاد باشد، خطرناک است. این بیماری پیلونفریت نامیده می شود. در هر دو مورد، آزمایش های انجام شده در مورد وضعیت بیمار و نحوه درمان اطلاعاتی است.
التهاب کلیه پس از درمان:
اگرچه التهاب کلیه بهبود می یابد، اما یک بیماری عود کننده است، بنابراین پس از درمان باید مراقب بود و ارتباط با پزشک نباید قطع شود.
فرآیند درمان:
مدت زمان درمان بیماری التهاب کلیه به طور کامل از بیمار به بیمار دیگر متفاوت است. دوره نقاهت کوتاه به تشخیص زودهنگام، موفقیت آمیز بودن درمان، رفتار دقیق بیمار یا ابتلا به بیماری دیگری بستگی دارد. در برخی از بیماران، التهاب بدون احساس بهبود می یابد، در حالی که در برخی دیگر ممکن است سال ها طول بکشد. معمولا افرادی که با التهاب کلیه به پزشک مراجعه می کنند با دارو درمان می شوند و در صورت رعایت دستورات پزشک، روند بهبود بین حدود 1 هفته تا 10 روز متغیر است.
مصرف آب:
مصرف آب عامل بسیار مهمی در التهاب کلیه است. برای تامین آب مورد نیاز بدن و عملکرد صحیح کلیه ها، بیمار باید پس از مرحله درمان مایعات فراوان به خصوص آب مصرف کند.
این به هر دو کلیه کمک می کند تا سریع تر بهبود پیدا کند و بدن سالم تری داشته باشند.
تغذیه سالم و منظم:
تغذیه و عادات نقش مهمی در التهاب کلیه دارند. پس از التهاب کلیه، یک برنامه غذایی شخصی باید همراه با یک متخصص که در این زمینه متخصص است تهیه شود.
اگرچه در افراد مختلف متفاوت است، اما برخی از مواردی که افراد مبتلا به التهاب کلیه باید به آن توجه کنند به شرح زیر است:
- عدم مصرف غذاها و نوشیدنی های چرب
- سیگار نکشیدن
- ننوشیدن الکل
- مصرف بیشتر غذاهای گیاهی
- خوردن غذاهای زود هضم
- نوشیدن مایعات زیاد به خصوص آب